Tests
Online Test Vitamine B12-tekort

Vitamine B12 waarde laten testen

Vitamine B12-tekort is een serieuze aandoening die bij voorkeur de behandeling van een arts of therapeut vraagt.(therapeutenlijst) Helaas wordt een vitamine B12-tekort niet altijd goed opgemerkt. De veelgebruikte B12-serum test geeft bijvoorbeeld geen uitsluitsel over een vitamine B12-tekort.

Toch is het belangrijk dat als je zelf begint met vitamine B12 er een nulmeting gemaakt is van je B12-serumwaarde en je Foliumzuurwaarde. Als de klachten namelijk niet voortkomen uit een vitamine B12-tekort dan kan een arts deze beginwaardes in zien.

Welke testen kan ik laten doen?

Er zijn 4 verschillende testen die gebruikt worden voor het aantonen van een vitamine B12-tekort:

Ook is een Foliumzuurtest belangrijk.

Kernboodschap NHG: Er bestaat geen test waarmee vitamine B12-tekort als oorzaak van klachten met zekerheid kan worden aangetoond of uitgesloten.

Testen die het NHG aanraadt voor meer zekerheid zijn de Methylmalonzuurtest en in mindere mate de Homocysteïnetest. 5

Door de onzekerheid die blijft bij het testen beginnen veel gezondheidsprofessionals ook te kijken naar de symptomen van een vitamine B12-tekort.

Online Test

In het boek "Is het misschien vitamine B12-tekort" staat een test die langs de symptomen, aanwijzingen en risicofactoren die te maken hebben met een vitamine B12-tekort gaat, deze test kunt u hier doen: online vitamine B12-tekort test

Probleempunten B12-serum test

De B12-serum test is de standaardtest die gebruikt wordt door de huisarts bij het aantonen van een vitamine B12-tekort. Deze test heeft de volgende probleempunten:

  • Betrouwbaarheid:
    De Serum B12-test meet alle vitamine B12 in het bloed, actief en non-actief. Het lichaam gebruikt alleen de actieve vitamine B12. Over het algemeen is 5%-20%1 actieve vitamine B12 in het bloed de aanwezig. Dit betekent dus dat 80% tot 95% van de vitamine B12 in het bloed non-actief is!
    Aangezien het bij de Serum B12-test onbekend is hoeveel actieve vitamine B12 er gemeten is geeft deze test geen uitsluitsel over een vitamine B12-tekort.
  • Lage Minimumwaarde Nederland:
    In Nederland wordt een waarde onder de <148 pmol/L als een vitamine B12-tekort beschouwd. Echter is wetenschappelijk aangetoond dat een waarde van onder de <550 pmol/L degradatie geeft aan het hersen- en ruggenmergvocht. 3 4
    Het NHG (wetenschappelijke vereniging van huisartsen) houdt een grijs gebied aan tot en met 250 pmol/L 5. Is uw waarde in dit grijze gebied dan kan uw huisarts beslissen om over te gaan tot behandeling.
    Veel B12-instanties over de wereld houden <300 tot <450 pmol/L aan als grijs gebied. 6
    B12-Serum Waarde Interpretatie
    < 148 pmol/L Vitamine B12-tekort (Nederland)
    < 250 pmol/L Grijs gebied NHG 5
    < 300 tot < 450 pmol/L Grijs gebied B12-instanties over de wereld  6
    < 550 pmol/L Grijs gebied wetenschappelijk aangetoond 3 4

De HoloTC-test meet alleen de actieve vitamine B12 in het bloed en is daarmee al een stuk betrouwbaarder.

De Homocysteïne-test meet de hoeveelheid homocysteïne in het bloed. Een hoog homocysteïne-niveau is een gevolg van een vitamine B12-tekort (een tekort aan Methylcobalamine en eventueel Foliumzuur/Folaat(5-MTHF)). Als de test een hoog homocysteïne-niveau aangeeft is het raadzaam om vitamine B12 te suppleren om het homocysteïne-niveau naar beneden te brengen.

Een hoog methylmalonzuur-niveau is ook een gevolg van een vitamine B12-tekort (een tekort aan Adenosylcobalamine).

Beste testcombinatie?

Als u gaat testen geeft een combinatie van de HoloTC-test, de Homocysteïne-test en de Methylmalonzuurtest (MMA)-test de meest betrouwbare uitslag voor een vitamine B12-tekort.

Het gaat er echter om of vitamine B12 ook op celniveau aan komt. De cellen moeten de vitamine B12 opnemen. Er is op dit moment helaas geen test die de vitamine B12-waarde op celniveau kan meten. De bloedwaarde kan nog zo hoog zijn, als de cellen het niet opnemen komt het niet aan in het lichaam. Vandaar dat geadviseerd wordt om naar de symptomen van een vitamine B12-tekort te kijken. Stel dat uw bloedwaarde goed is maar u herkent toch een aantal symptomen dan is het raadzaam om vitamine B12 te proberen.

Let op:
Als u vitamine B12 inneemt voordat u zich heeft laten testen zullen eventuele testresultaten vertekend zijn en word het lastig om de juiste diagnose te stellen - of een vitamine B12-tekort als oorzaak van uw klachten uit te sluiten. Het kan dan onmogelijk zijn een juiste diagnose te stellen en een juiste behandeling voor te schrijven. Als u dus aanwijzingen en symptomen heeft van een vitamine B12-tekort, laat u dan testen voordat je vitamine B12-supplementen gaat innemen.
Vraag bij uw huisarts om een B12-serumtest en de Foliumzuurtest zodat u een nulmeting heeft van deze waardes. Mochten uw symptomen een andere oorzaak hebben dan kan uw huisarts deze nulmeting in zien.
(U kunt ook via ProHealth deze testen laten doen)

Als u eenmaal bent getest, kunt u, terwijl u wacht op de testresultaten, beginnen vitamine B12-zuigtabletten te gebruiken.

Wanneer u al een hoge dosering ( >1000mcg) vitamine B12 gebruikt en u merkt dat de symptomen erdoor verminderen ga er dan mee door en informeer uw arts over de vitamine B12-supplementen die u gebruikt. Het kan zijn dat een arts meer testen wil doen of uw behandeling wil aanpassen (door bijvoorbeeld over te stappen op injecties), afhankelijk van de onderzoeksresultaten en de symptomen.

Wanneer u al multivitaminen slikt of een ander product gebruikt waar vitamine B12 in is verwerkt en u heeft de symptomen dan moet u zich nog steeds laten testen. Begin echter niet met nieuwe supplementen voordat u de testen laat doen en informeer uw arts over de vitamine B12-supplementen die u nu gebruikt.

Geciteerd uit: Is het misschien vitamine B12-tekort? - Sally M. Pacholok & Jeffrey J. Stuart, blz 213-214

Serum B12-test

Dit is een meting van het niveau van vitamine B12 in het bloedserum.
Huidige ondergrens die in Nederland wordt aangehouden voor de arts als een vitamine B12-tekort: < 150 pg/ml
Grijs gebied: tussen de 150 pg/ml en 450 pg/ml.
Ligt uw uitslag in het grijze gebied maar herkent u wel de symptomen, dring dan aan op een proefbehandeling vitamine B12.

De aangehouden ondergrens verschilt per land. In Amerika wordt bijvoorbeeld 180pg/ml aangehouden, en er zijn landen waar 220pg/ml wordt aangehouden. Japan heeft een ondergrens van 400pg/ml. Beneden de 550 pg/ml is een vitamine B12-tekort al aantoonbaar in het hersen- en ruggenmergvocht.3 4

Er bestaat aanzienlijke onenigheid over de vraag wat voor deze test een normale uitslag is, vandaar dat de test vaak samen gedaan wordt met de MMA-, Homocysteïne en Holo-Tc-test. De totale hoeveelheid serum-B12 bestaat namelijk voor maar 5-20% uit de biologisch actieve vitamine B12 vorm (transcobalamine II)1. Van de andere twee vormen (transcobalamine I, transcobalamine III) neemt met aan dat ze inactief zijn maar ze worden wel meegeteld voor het resultaat van de serum-B12-test, wat een hogere score oplevert en de patiënt het idee geeft dat zijn B12-gehalte in orde is.5

Het is ook van belang dat het foliumzuurgehalte wordt gemeten. Bij een foliumzuurgehalte van boven de 32nmol/l is de Serum B12-test ongeldig. (de foliumzuurwaarde kan verschillen per lab)

De test kan in de volgende gevallen misleidende resultaten geven:
Redenen waardoor het serum B12-niveau hoog kan zijn terwijl er toch sprake kan zijn van een vitamine B12-tekort:6

  • Leverziekte (hepatitis, alcoholisme)
  • Transcobalamine II-deficiëntie
  • Intestinale bacteriële overgroei
  • Myeloproliferatieve aandoeningen
  • Polycythaemia vera
  • Chonische myeloïde leukemie
  • Acute promyelocytische leukemie
  • Cholralhydraat medicatie
  • Lymfoom

Laag serum-B12 niveau maar geen vitamine B12-tekort:6

  • Folaatdeficiëntie
  • Zwangerschap (al trekt het boek de geldigheid van deze bevinding in twijfel omdat het mogelijk is dat B12-tekort bij zwangerschap onvoldoende word herkend)
  • Multipel myeloom
  • Excessieve inname vitamine C
  • Transcobalamine I-deficiëntie

Homocysteïnetest

Dit is een meting van het homocysteïneniveau in plasma. Een geringe of matige verhoging van het homocysteïneniveau kan het gevolg zijn van genetische defecten of van tekorten van vitamine B12 (Methylcobalamine), B6 of Foliumzuur/Folaat (5-MTHF).

Hoe hoger het homocysteïneniveau hoe groter het risico op hart- en vaatziekten. Ralph Green (vitamine B12 expert) "Voor iedere toename in het totale gehalte aan homocysteïne in het bloedplasma met 5 umol is er een overeenkomstige toename van 40% van het relatieve risico op het ontstaan van coronaire hartziekten."

Het is noodzakelijk dat u nuchter bent 12 uur voor aanvang van de test.

Een normale homocysteïne-waarde is < 14 µmol/l. Het komt voor dat de homocysteïnewaarde normaal is maar de serum B12-waarde in het grijze gebied of lager ligt. Vraag in dit geval toch naar een proefbehandeling B12.

Redenen waarom het homocysteïneniveau verhoogd kan zijn:6

  • Vitamine B12-deficiëntie (tekort Methylcobalamine)
  • Folaatdeficiëntie (tekort Folaat (5-MTHF))
  • Vitamine B6-deficiëntie
  • Nierinsufficiëntie
  • Intravasculaire volumedepletie
  • Folaatdeficiëntie
  • Chronische aandoeningen:
    • Hypothyreoïdie
    • Systemische lupus erythematosus
    • Ernstige psoriasis
    • Sommige vormen van kanker
    • Nierfalen
  • Medicijnen:
    • Dilantin
    • Tegretol
    • N2O
    • Methotrexaat
    • Lipideverlagende middelen (colestipol en niacine in combinatie met thiazidediuretica)
    • Oestrogeen bevattende orale conceptiemiddelen
  • Erfelijke fouten in de methioninestofwisseling:
    • Cystathione-béta-synthasedeficëntie
    • Methioninesynthasedeficiëntie
    • Methylhydrofolaatreductase-deficiëntie
  • Aangeboren fouten in de B12-stofwisseling

Methylmalonzuurtest (MMA-test)

Dit is een meting van de hoeveelheid methylmalonzuur (MMA) in urine en/of serum (bloed).
Een verhoogde MMA-waarde wijst op een vitamine B12-tekort (Adenosylcobalamine).
Adenosylcobalamine wordt gebruikt bij de omzetting van methylmalonyl-CoA naar succinyl- CoA. Bij een tekort aan Adenosylcobalamine wordt de methylmalonyl-CoA omgezet naar methylmalonzuur welke hierdoor een verhoging laat zien.

Onze voorkeur gaat uit naar de urine-MMA-test. Dr. Eric Norman legt uit: "MMA komt in urine in een veertig keer hogere concentratie voor dan in serum. Vandaar dat tijdelijke fluctuaties de serumtest sterker beïnvloeden"7

Een normale urine-MMA-waarde ligt onder de 3,8 µg MMA/mg creatinine (3,6 µmol/mmol creatinine).
Een normale serum-MMA-waarde ligt onder de 0,27 µmol/l.
Een hogere waarde kan wijzen op een vitamine B12-tekort.

Het komt voor dat de MMA-waarde normaal is maar de serum B12-waarde in het grijze gebied of lager ligt. Vraag in dit geval naar een proefbehandeling B12.

Redenen waarom de urine-MMA-waarde verhoogd kan zijn:6

  • Vitamine B12-tekort (tekort Adenosylcobalamine)
  • Sommige aangeboren fouten in de B12-stofwisseling
  • Onbetrouwbaar bij slechte nierfunctie
  • Onbetrouwbaar bij hypovolemie / dehydratie

Redenen waarom de serum-MMA-waarde verhoogd kan zijn:6

  • Vitamine B12-tekort (tekort Adenosylcobalamine)
  • Sommige aangeboren fouten in de B12-stofwisseling
  • Misleidend bij nierinsufficiëntie
  • Misleidend bij intravasculaire volumedepletie

Holotranscobalaminetest (HoloTc-test)

De HoloTc-test meet alleen de hoeveelheid actieve vitamine-B12 in het bloed. Dit is de hoeveelheid vitamine B12 in het bloed gebonden aan HoloTransCobalamine.

Deze test wordt nog weinig in Nederland aangeboden, ziekenhuizen in Nederland die deze test afnemen zijn:

Het is ook mogelijk om uw bloed op te laten sturen naar een van deze ziekenhuizen voor de HoloTC-test.

Zelftests HoloTC:

Er wordt als normaalwaarde een waarde tussen de 20 en de 120 pmol/l gesteld. Er wordt echter door verschillende Medische Centra een ondergrens van ongeveer 40 pmol/l geadviseerd en 40-60pmol wordt als grijs gebied bestempeld in verschillende Duitse onderzoeken.

Omdat de test alleen de hoeveelheid actieve serum-B12 in het bloed meet kunnen er fouten in de B12-stofwisseling naar voren komen die de serum-b12 test niet laat zien.

Foliumzuurtest

Het is belangrijk om een Foliumzuurtest af te nemen bij het vaststellen van een vitamine B12-tekort. Dit in het geval er door professionals alleen naar het bloedbeeld gekeken word.

Een vitamine B12-tekort zorgt voor vergrote rode bloedcellen (megablastaire anemie). De vergrote rode bloedcellen worden door professionals als marker gezien voor een vitamine B12-tekort. Een hoog Foliumzuurgehalte kan ervoor zorgen dat de rode bloedcellen die anders vergroot zouden zijn door een vitamine B12-tekort zich normaliseren. Uw bloedbeeld kan er daardoor normaal uit zien terwijl u toch last heeft van een vitamine B12-tekort. 8
Dit kan voorkomen bij een foliumzuurwaarde boven de 31.

Bronnen

  1. Nexo E, Christensen AL, Hvas AM, Petersen TE, Fedosov SN. Quantification of holo-transcobalamin, a marker of vitamin B12 deficiency. Clin Chem 2002;48:561-2 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11861448 [Free Full Text]
  2. van Tiggelen, C.J.M., et al., Assessment of vitamin-B12 status in CSF. American Journal of Psychiatry 141, 1:136-7
  3. Mitsuyama, Y., Kogoh, H., Serum and cerebrospinal fluid vitamin B12 levels in demented patients with CH3 - B12 treatment - preliminary study. Japanese Journal of Psychiatry and Neurology 42,1: 65-71
  4. van Tiggelen, C.J.M., Peperkamp, J.P.C., Tertoolen J.F.W., Vitamin-B12 levels of cerebrospinal fluid in patients with organic mental disorder. Journal of Orthomolecular Psychiatry 12, 305-311
  5. Nexo E, Hoffmann-Lücke, E. Holotranscobalamin, a marker of vitamin B-12 status: analytical aspects and clinical utility. Am J Clin Nutr. 2011 Jul; 94(1): 359S-365S http://ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3127504 [PDF]
  6. Sally M. Pacholok en Jeffrey M. Stuart., Is het Misschien B12-tekort? Blz. 241-242 ISBN 978-90-202-0490-2
  7. Norman, E.J., Morrison, J.A., Screening elderly populations for cobalamin (vitamine B12) deficiency using the urinary methylmalonic acid assay by gas chromatography mass spectrometry. The American Journal of Medicine 94± 589/594. http://www.amjmed.com/article/0002-9343%2893%2990209-8/abstract
  8. Sally M. Pacholok en Jeffrey M. Stuart., Is het Misschien B12-tekort? Blz. 35 ISBN 978-90-202-0490-2

Vragen?

Stuur uw vraag naar:
vragen@vitamineb12tekort.nl

Of bel/chat met vitamine B12
ervaringsdeskundige Bo Baden
Voicemail 06 460 378 03 whatsapp link